Nguyễn Phương Thảo – Senior Associate

Nguyễn Thị Hồng Nhung - Junior Associate

Nguyễn Quỳnh Như - Junior Associate

Dương Phương Vy - Paralegal

1. Giới thiệu

Xuất phát từ nhu cầu sử dụng vốn trong hoạt động của doanh nghiệp (ngắn hạn, trung - dài hạn phục vụ cho dự án đầu tư, kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, dự án khác và các mục đích sử dụng vốn hợp pháp khác), các tổ chức kinh tế có thể xác lập các hợp đồng vay hoặc hợp đồng tín dụng, trong đó, các khoản vay, khoản hỗ trợ tài chính giữa công ty mẹ, công ty thành viên cho công ty con là các khoản vay phổ biến. Trong nhiều trường hợp, các bên đã thoả thuận chuyển khoản vay thành vốn điều lệ trong công ty đi vay.

Đối với các khoản vay nước ngoài, khi thực hiện chuyển khoản vay nước ngoài thành vốn điều lệ sẽ cần đáp ứng đầy đủ các quy định về quản lý ngoại hối bên cạnh việc tuân thủ pháp luật về đầu tư.

Bài viết này các Luật sư của DIMAC sẽ trình bày các vấn đề quan trọng và điều kiện chuyển khoản vay nước ngoài thành vốn điều lệ.

2. Điều kiện để một khoản vay có thể chuyển thành vốn điều lệ

Một khoản vay nước ngoài có thể chuyển thành vốn điều lệ nếu đáp ứng các điều kiện sau:

1. Điều kiện 1: Được xác định là khoản vay theo các hợp đồng vay hợp pháp, có giá trị rút vốn

2. Điều kiện 2: Khoản vay đã đăng ký với SBV trong một số trường hợp bắt buộc

1. Vào thời điểm trả nợ, khoản vay ngắn hạn thuộc trường hợp khoản vay ngắn hạn phải đăng ký chuyển đổi thành khoản vay trung-dài hạn để có thể trả nợ vay bằng hình thức chuyển thành vốn góp/cổ phần trong thời hạn, bao gồm trường hợp:

• Khoản vay ngắn hạn được gia hạn thời gian trả nợ gốc mà tổng thời hạn của khoản vay là trên 01 năm; hoặc

• Khoản vay ngắn hạn không có thỏa thuận gia hạn nhưng còn dư nợ gốc (bao gồm cả nợ lãi được nhập gốc) tại thời điểm tròn 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên.

Lưu ý trường hợp khoản vay ngắn hạn đã đến thời điểm tròn 01 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên, bên đi vay và bên cho vay hoàn thành thanh toán dư nợ gốc bằng hình thức chuyển thành vốn điều lệ trong thời gian 30 ngày làm việc kể từ thời điểm tròn 01 năm tính từ ngày rút vốn đầu tiên, thì không phải đăng ký chuyển khoản vay trung và dài hạn.

2. Thay đổi kế hoạch trả nợ đối với khoản vay trung và dài hạn phải thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi khoản vay

3. Lưu ý về thời hạn nộp hồ sơ đăng ký chuyển đổi khoản vay thành trung và dài hạn ((Điều 15 Thông tư 12/2022)

• Nếu nộp hồ sơ gia hạn trong vòng 1 năm kể từ ngày rút vốn: thời hạn nộp hồ sơ phải thực hiện trong 30 ngày làm việc từ ngày ký thỏa thuận gia hạn.
• Nếu nộp hồ sơ gia hạn sau 1 năm: thời hạn nộp hồ sơ phải thực hiện trong  60 ngày làm việc kể từ ngày tròn 1 năm kể từ ngày rút vốn đầu tiên.
• Nếu các bên không có thỏa thuận gia hạn: nộp hồ sơ trong 60 ngày làm việc tính từ ngày tròn 1 năm theo thời hạn vay ngắn hạn ban đầu.

3. Điều kiện 3: Báo cáo khoản vay ngắn hạn với SBV định kỳ

• Báo cáo định kỳ: Định kỳ hàng tháng, chậm nhất vào ngày 05 của tháng tiếp theo kỳ báo cáo, bên đi vay phải báo cáo trực tuyến tình hình thực hiện các khoản vay tại Trang điện tử của SBV ;

• Báo cáo đột xuất: Các trường hợp đột xuất hoặc khi cần thiết, bên đi vay thực hiện báo cáo theo yêu cầu của SBV.

4. Điều kiện 4: Khoản vay được rút vốn từ tài khoản vốn chuyên dụng

5. Điều kiện 5: Đáp ứng về quy định mục đích sử dụng vốn vay

1. Mục đích sử dụng vốn của Khoản vay ngắn hạn bao gồm: Cơ cấu lại các khoản nợ nước ngoài; và thanh toán các khoản nợ ngắn hạn phải trả bằng tiền (không bao gồm các khoản nợ gốc của khoản vay trong nước) của bên đi vay (Điều 17.1.a Thông tư 08/2023)

Lưu ý: Các khoản nợ ngắn hạn phải trả quy định tại Khoản này là các khoản nợ phát sinh trong quá trình thực hiện dự án đầu tư, kế hoạch sản xuất kinh doanh, dự án khác của bên đi vay và được xác định căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành hướng dẫn về chế độ kế toán doanh nghiệp.

2. Mục đích sử dụng vốn của Khoản vay trung và dài hạn

Thực hiện dự án đầu tư của bên đi vay; kế hoạch sản xuất, kinh doanh, dự án khác của bên đi vay; và cơ cấu lại khoản nợ nước ngoài của bên đi vay.

3. Tài liệu chứng minh mục đích sử dụng khoản vay

Bên đi vay phải cung cấp Giấy chứng nhận đầu tư hoặc văn bản chấp thuận đầu tư cho dự án đầu tư, và phương án sử dụng vốn vay cho kế hoạch sản xuất, kinh doanh hoặc dự án khác.

3. Các vi phạm hành chính liên quan đến khoản vay nước ngoài

4. Kết luận

Qua trình bày nêu trên, các khoản vay nước ngoài có cơ sở pháp lý để đăng ký chuyển thành vốn điều lệ nếu vẫn còn trong thời hạn trả nợ đồng thời các bên đã thực hiện rút vốn, báo cáo khoản vay theo quy định pháp luật. Cụ thể, chuyển khoản vay ngắn hạn thành vốn góp có thể thực hiện trong các trường hợp như sau:

• Khi chưa đến hạn trả nợ: được phép chuyển thành vốn góp với sự đồng ý của Bên Cho Vay, không cần qua tài khoản chuyên dụng.
• Khoản vay đã đến hạn 01 năm nhưng tất toán trong 30 ngày: có thể chuyển thành vốn góp mà không cần đăng ký chuyển đổi sang vay trung, dài hạn.
• Khoản vay đã đến hạn 01 năm và còn thời gian đăng ký chuyển đổi: có thể thực hiện chuyển đổi khoản vay thành vay trung, dài hạn với kế hoạch trả nợ bằng vốn góp, đồng thời làm thủ tục ghi nhận phần vốn góp/cổ phần cho Bên Cho Vay trong Bên Đi Vay.

Về mục đích sử dụng vốn vay nước ngoài: Nếu khoản vay được sử dụng đúng mục đích, có thể thực hiện các thủ tục đăng ký với SBV nếu là khoản vay ngắn hạn để chuyển đổi thành vay trung, dài hạn trước khi chuyển thành vốn góp, trong trường hợp bắt buộc phải đăng ký như đã trình bày trong Điều kiện 2. Nếu sử dụng sai mục đích, các bên có thể chuyển thành vốn góp nếu đáp ứng đủ điều kiện về đăng ký chuyển đổi khoản vay và đăng ký theo thủ tục đầu tư, nhưng vẫn tồn tại khả năng bị xử phạt vi phạm hành chính do sử dụng sai mục đích vốn.

Trường hợp có sự vi phạm bất kỳ điều kiện nào, về nguyên tắc các bên vẫn có thể tiến hành phương án chuyển khoản vay thành vốn điều lệ, nhưng cần phải lưu ý các rủi ro về xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt rất cao trước khi tiến hành. Đặc biệt trong trường hợp khoản vay không còn thời hạn để đăng ký chuyển đổi, cơ quan nhà nước vẫn có thể xử phạt vi phạm hành chính ngay cả khi việc chuyển khoản vay thành vốn điều lệ đã hoàn tất thủ tục đăng ký thành viên/cổ đông theo pháp luật đầu tư và doanh nghiệp.

Đội ngũ Luật sư của DIMAC đã cung cấp các ý kiến tư vấn vấn chuyển khoản vay vốn điều lệ, phân tích các rủi ro có thể phát sinh để khách hàng cân nhắc lựa chọn, và trong trường hợp đáp ứng đầy đủ điều kiện để chuyển khoản vay thành vốn điều lệ, chúng tôi đưa ra các giải pháp thay thế khác, như phương án xoá nợ, tuỳ trường hợp để khách hàng lựa chọn.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi về Chuyển khoản vay nước ngoài thành vốn điều lệ. Nếu bạn đang quan tâm hoặc cần hỗ trợ tư vấn pháp lý cho những vấn đề trên. Hãy truy cập Website DIMAC và Các chuyên mục tin tức khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý về thị trường.